طرح تفصیلی از مهمترین ابزارهای ساماندهی نظام‌مند کالبدی شهرها به‌حساب می‌آید که بر اساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهری و نحوه استفاده از زمین‌های شهری، موقعیت و مساحت دقیق زمین، شبکه‌های عبور و مرور، بهسازی و نوسازی، توسعه و رفع مشکلات شهری تعیین، تهیه و تنظیم می‌شود. طرح تفصیلی شهر تهران یک طرح جامع شهری است. طرح تفصیلی یکپارچه شهر تهران (طرح تفصیلی تهران) در واقع تفصیل طرح فرادست خود است که با عنوان «طرح جامع تهران» با نام رسمی طرح راهبردی_ساختاری توسعه و عمران شهر تهران مطرح می‌شود. حال فعالان حوزه توسعه شهری همواره این سوال را در ذهن دارند که طرح جامع شهری چیست؟ طرح تفصیلی شهر تهران با چه جزئیاتی همراه است؟
فروشگاه فایل دانشجویار به عنوان یک مرجع تخصصی مطالب و فایل‌های آموزشی در این سری از مقالات خود قصد دارد تا به جزئیات طرح تفصیلی تهران بپردازد؛ بنابراین اگر در زمینه شهرسازی فعالیت دارید، توصیه می‌کنیم مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
طرح جامع شهری چیست؟
طرح جامع شهر در واقع یک طرح بلند مدت است که در آن شیوه استفاده از اراضی و منطقه‌بندی مربوط به حوزه‌های مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی، کشاورزی، بازرگانی، تاسیساتی، نیازمندی‌های عمومی شهری، تسهیلات شهری، خطوط کلی ارتباطی و محل مراکز انتهای خط (ترمینال، فرودگاه و بنادر) و سطح لازم برای ساخت تاسیسات و تجهیزات عمومی، مناطق نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به هر کدام تعیین خواهد شد. در نهایت ضوابط و مقررات مربوط به کلیه موارد ذکر شده و ضوابط مرتبط با حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی تهیه و تنظیم می‌شود. این نکته را در نظر بگیرید که طرح جامع شهری بر حسب ضرورت قابل تجدید نظر خواهد بود.
طرح تفصیلی چیست؟ انواع آن کدام است؟
حال طرحی که به عنوان طرح جامع شهر مطرح می‌شود برای اجرای نقطه به نقطه در شهر به توضیح و تفصیل نیاز دارد تا آن را تدقیق کند که طرح تفصیلی این وظیفه را بر عهده خواهد داشت. قانون مصوب سال 1353 ایران طرح تفصیلی را عبارت از طرحی تعریف کرده است که بر اساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمین‌های شهری در سطح محلات مختلف شهر، موقعیت و مساحت دقیق زمین برای کدام از آن‌ها، وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور، میزان و تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی در‌واحدهای شهری، اولویت‌های مربوط به مناطق بهسازی و نوسازی، توسعه و حل مشکلات شهری و موقعیت کلیه عوامل مختلف شهری در آن را تعیین می‌کند تا نقشه‌ها و مشخصات مرتبط با مالکیت بر اساس مدارک ثبتی تهیه و تنظیم شود.
به‌طور کلی طرح تفصیلی در سلسله مراتب طرح‌های نحوه استفاده از زمین در سراسر کشور بعد از طرح جامع سرزمین و طرح جامع شهر قرار دارد. طرح تفصیلی به دلیل دقت بالا و ضوابط عملیاتی و عینی که وضع می‌کند، نسبت به دو طرح دیگر کاربردی‌تر بوده و انواع آن به شرح زیر است:
- طرح تفصیلی پایه (مکمل طرح جامع شهر)
- طرح تفصیلی موضعی جهت نوسازی و بهسازی بافت‌های موجود و توسعه‌های جدید شهر
- طرح تفصیلی موضوعی برای موضوعات خاص (شبکه حمل و نقل، تاسیسات و …)
برای مطالعه و دریافت فایل‌های پاورپوینت «طرح تفصیلی منطقه 6 تهران»، «طرح تفصیلی منطقه 7 تهران» و «طرح تفصیلی منطقه 9 تهران» از فروشگاه فایل دانشجویار کلیک کنید.
آشنایی با طرح تفصیلی شهر تهران
طرح تفصیلی یکپارچه شهر تهران یا به اختصار طرح تفصیلی شهر تهران مجموعه‌ای است که بر اساس ضوابط و مقررات طرح تهران تدوین شده و مشتمل بر ضوابط خاص استفاده از اراضی و ساخت و ساز پهنه‌های شهر تهران است. همچنین طرح تفصیلی تهران شامل ضوابط و مقررات عام ساخت و شهرسازی در محدوده شهر تهران می‌شود.
مجموعه ضوابط و مقررات طرح تفصیلی تهران همراه با کلیه نقشه‌های یکپارچه 1 به 200 این طرح، سند اجرایی و ملاک عمل تحقق چشم‌انداز، اهداف و راهبردها و تکوین سازمان فضایی طرح جامع شهری ارائه می‌شود که به عنوان یک الگوی مطلوب توسعه شهر تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع اجرای طرح تفصیلی شهر تهران و اعمال ضوابط و مقررات آن منجر به هدایت و کنترل تحولات کالبدی شهر، ساماندهی فضاهای شهری و رعایت حقوق عمومی و خصوصی در سطح شهر می‌شود که در نهایت موجبات پیشبرد مدیریت توسعه و عمران شهری را فراهم می‌کند.
بر اساس طرح تفصیلی شهر تهران، پهنه‌بندی استفاده از اراضی محدوده شهر تهران مبتنی بر ساختاری مشخص است که برای جلوگیری از تداخل غیرضروری و نامناسب کارکردها، کاربری‌ها و ارتقای کیفیت و کارایی محیط شهری نظام‌مند شده‌اند. پهنه‌بندی شهر تهران در مقیاس کلان، نحوه استفاده از اراضی در عرصه‌های متمایز شهری با توجه به کارکردهای کلی و در مقیاس خرد را مشخص می‌کند که این موضوع شامل ضوابط و مقرراتی است که چگونگی ساخت و ساز در زیر پهنه‌ها مانند حداکثر تراکم ساختمانی مجاز، نحوه توده‌گذاری (سطح اشغال و محل توده‌گذاری و استقرار بنا در قطعه)، ارتفاع و تعداد طبقات مجاز هر ساختمان با توجه به عرض معبر و دسترسی شبکه شهری را متناسب با مساحت قطعه زمین و تراکم تعیین می‌کند.
عموم واحدهای مسکونی تهران مطابق طرح تفصیلی شهر تهران در چه پهنه‌‌ای قرار دارند؟
اغلب واحدهای مسکونی شهر تهران در پهنه R122 قرار دارند. در این پهنه تراکم پیش‌بینی شده 300 درصد شامل 5 طبقه مسکونی روی پیلوت و زیرزمین‌ها در سطح اشغال 60 درصد است. لازم به ذکر است که چنانچه مساحت زمین از حد نصاب ذکر شده برای یک زیر پهنه کمتر باشد، میزان تراکم در پهنه دچار تغییرات می‌شود. همچنین در صورتی که عرض گذر ملک از میزان حد نصاب کمتر باشد، این موضوع سبب می‌شود که یک طبقه از تراکم پیش‌بینی شده در پهنه، از آن ملک کاسته شود. حال فایل پاورپوینت «فایل پاورپوینت نگرشی بر روند تهیه طرح های تفصیلی» می تواند اطلاعات مفیدی در اختیار علاقه‌مندان به این حوزه قرار دهد.
جزئیات واحدهای مسکونی مطابق طرح تفصیلی شهر تهران
طرح تفصیلی یکپارچه شهر تهران شامل مجموعه ضوابط و مقرراتی است که بر روی اراضی و ساخت و ساز پهنه‌های شهر تهران تاثیرگذار خواهد بود. به‌طور کلی جزئیات واحدهای مسکونی در شهر تهران مطابق طرح تفصیلی به شرح زیر است:
- حداقل مساحت آپارتمان در تهران، ۳۵ متر مربع است.
- متوسط طبقات در تهران، ۲/۲ طبقه است.
- حداکثر اختلاف ارتفاع یک گذر در طرح تفصیلی جدید، چهار طبقه است.
- امکان سطح اشغال ۱۰۰ درصد در تراز ۲- و پایین‌تر برای تامین پارکینگ وجود دارد.
- امکان ساخت پارکینگ رمپی محله‌ای در زمین‌های ۳۰۰ متر مربع و بیشتر وجود دارد.
جمع‌بندی
فروشگاه فایل دانشجویار در این مقاله به بررسی جزئیات طرح تفصیلی شهر تهران پرداخته است تا فعالان شهرسازی و توسعه شهری بتوانند در این زمینه اطلاعات جامعی داشته باشند و در تصمیمات خود ضوابط و مقررات طرح تفصیلی را در نظر بگیرند.